پراکنش و فراوانی کلروفیل a با استفاده از تکنیک rs در سواحل جنوبی دریای خزر

چکیده دریای خزر به عنوان بزرگترین دریاچه جهان همواره اهمیت زیادی دارد. ورود مواد مغذی فراوان سبب افزایش بار آلی دریاچه شده است که این پدیده باعث افزایش فیتوپلانکتون ها در این دریا می گردد. بنابراین پراکنش و غلظت کلروفیل a که به عنوان شاخص زی توده فیتوپلانکتونی از اهمیت بسیار اساسی در مطالعات بیولوژیکی و کیفیت آب ها برخوردار است. مطالعه حاضر بر پراکنش و میزان کلروفیل a منطقه جنوبی دریاچه خزر تأکید دارد که تراکم فیتوپلانکتون ها، میزان کلروفیل a و شفافیت با استفاده از اندازه گیری های زمینی و تکنیک سنجش از دور (rs). نمونه برداری در مناطق مختلف منطقه جنوبی دریای خزر و در فصول مختلف (بهار، تابستان و پاییز) انجام شد. اندازه گیری ها و نتایج حاصله از داده های زمینی فصل بهار نشان داد، کمترین میزان کلروفیل a و تراکم فیتوپلانکتون ها در قسمت شرقی و بیشترین آن در سمت غرب خزر جنوبی می باشد. همچنین اطلاعات به دست آمده بیانگر آن بود که بیشترین میزان کلروفیل a منطقه امیرآباد در فصل پاییز و کمترین آن در تابستان بوده است. پردازش تصاویر دریافتی از ماهواره های modis و irs نیز نشان داد که در منطقه جنوبی دریای خزر هرچه از شرق به سمت غرب نزدیک می شویم میزان کلروفیل a و کدورت افزایش یافته و از میزان شفافیت آب کاسته می شود که بیانگر افزایش بار آلی این منطقه می باشد. همچنین این تصاویر نشان داد که بیشترین میزان کلروفیل a و پراکنش فیتوپلانکتون های دریای خزر، منطقه امیرآباد در فصل پاییز می باشد که با اطلاعات به دست آمده از داده های زمینی مطابقت داشت. این تحقیق نشان داد که در ماهواره ی modis، باند 2 قدرت تفکیک پذیری و دقت اندازه گیری بالاتری را در پراکنش فیتوپلانکتون ها و کلروفیل a نسبت به باند 1 دارا می باشد. در اطلاعات مستخرج از ماهواره ی irs نیز مشاهده گردیدکه سنجنده یliss iii عملکرد بهتری در مقایسه با سنجنده ی pan دارد. نتایج این مطالعه نشان داد که با استفاده از تصاویر ماهواره ای می توان تغییرات اکولوژیکی، بیولوژیکی و افزایش و پراکنش میزان کلروفیل a به لحاظ افزایش ورود بار آلی زیاد به دریاچه خزر را می توان مشخص نمود. کلمات کلیدی: کلروفیل a ، شفافیت، ماهواره، سنجش از دور، دریای خزر، ایران